Қазақстанда көлік күтіп-баптау қаншаға түседі?

Қазақстандағы ең танымал көліктер

Автоэксперт әрі блогер Ерғазы Әзімханұлының айтуынша, жаңа көлік сатып алушылар көбіне қозғалтқыш көлемі 1.6-дан 3.5 литрге дейінгі, дәстүрлі автомат қорабы бар модельдерді қалайды. Алайда қазіргі таңда нарықты қытай және корей көліктері жаулап алғандықтан, жолда жиі кездесетін көліктер — роботты трансмиссиямен немесе вариатормен жабдықталған модельдер.

«Адамдар бұл көліктерді таңдағандықтан емес, ұсыныс көбінесе осылар болғандықтан сатып алады. Қазіргі нарықта дәл осындай көліктер көптеп әкелініп, жеңілдетілген несие, субсидия сияқты тиімді шарттармен ұсынылады. Таңдау мүмкіндігі аз болған соң, көпшілік амалсыз келіседі», — дейді Ерғазы Әзімханұлы.

Қазақстандықтар арасында Toyota, Hyundai, Kia маркалары үлкен сұранысқа ие. Сонымен қатар, қытайлық Chery мен ресейлік Lada да жиі таңдалады.

Ал енді осы танымал модельдердің бағасын, техникалық қызмет көрсету құнын, сақтандыру мен жөндеуге кететін шығындарды салыстырып көрейік.

Қазақстанда танымал көліктер қанша тұрады?

Қазақстанда автокөлік бағасы жыл сайын өсіп келеді. Бұған жаңа кедендік ережелер, валютаның тұрақсыз бағамы және әлемдік экономикадағы белгісіздік әсер етуде. Автоэксперт Ерғазы Әзімханұлының айтуынша, кейде баға сәл төмендегенімен, жалпы үрдіс өзгермейді — көліктер қымбаттай береді. Сарапшының пікірінше, нарықта қытай маркаларының белсенді пайда болуы қолданыстағы көліктерге деген сұранысқа да әсер етуде.

«Жаңа қытай көліктері нарыққа қолжетімді бағамен көптеп шығып жатқандықтан, кейбір қолданыста болған көліктер сұраныссыз қалып жатыр. Бірақ сұранысқа ие танымал модельдер бұрынғыдай жақсы сатылады әрі қайта сатуға ыңғайлы», — дейді Ерғазы Әзімханұлы.

Ал АҚШ жаңа кедендік алымдар енгізсе, көлік бағасы тағы да өсіп кете ме? Кәсіпкердің пікірінше, бұл онша ықтимал емес. Себебі Америкадан келетін көліктердің басым бөлігі Қазақстанға тікелей емес, Грузия мен Армения арқылы жеткізіледі. Егер дилерлік америкалық көліктер қымбаттап кетсе, олар азиялық брендтермен бәсекеге түсе алмай қалуы мүмкін.

Қазіргі таңда Қазақстан нарығындағы танымал модельдердің шамамен бағасы мынадай:

• Toyota RAV4 — 16 000 000 теңгеден бастап
• Hyundai Tucson — 14 500 000 теңгеден бастап
• Kia Sportage — 15 000 000 теңгеден бастап
• Chery Tiggo 8 Pro — 13 000 000 теңгеден бастап
• Lada Granta — 6 500 000 теңгеден бастап

Техникалық қызмет көрсету қанша тұрады?

Көптеген көлік иелерінің айтуынша, ресми дилерлік орталықтардағы техникалық қызмет көрсету (ТҚК) бағасы тым жоғары. Бұл сұрақ көпшілікті мазалайды: неге бағалар сонша қымбат, ал жеке шеберханаларда дәл осы жұмыстарды әлдеқайда арзанға жасауға болады?

«Мен бұл тақырыпта бейнеролик түсіргім келген, бірақ әлі үлгермедім. Басқа біреу де бұл туралы ашып айтпады. Меніңше, көпшілікке қызық болар еді — не үшін ресми сервистерде бағалар сонша жоғары? Кейбір жүргізушілер, әсіресе көлікті дилерден жаңа алғандар, кепілдікті сақтап қалу үшін ресми сервистерге барады. Бірақ ондайлар аз, көбі жеке шеберлерге жүгінеді», — дейді Ерғазы Әзімханұлы.

Енді танымал көліктерге арналған ресми сервистердегі минималды ТҚК бағаларын салыстырып көрейік (май мен сүзгілерді ауыстыру):

• Toyota RAV4 — 150 000 теңгеден бастап
• Hyundai Tucson — 120 000 теңгеден бастап
• Kia Sportage — 130 000 теңгеден бастап
• Chery Tiggo 8 Pro — 100 000 теңгеден бастап
• Lada Granta — 50 000 теңгеден бастап

Қосалқы бөлшектердің бағасы қандай?

Қосалқы бөлшек бағасы бірнеше факторға байланысты өзгереді:

• Түпнұсқа ма, әлде баламасы ма? (Мысалы, Febest, Bosch сияқты брендтердің бөлшектері арзандау болады)
• Өндіруші ел (Еуропалық баламалар қытайлықтарға қарағанда қымбатырақ)
• Қайдан сатып алынады? (Ресми дилерде қымбат, ал авторазбор немесе маркетплейстерде арзандау)
• Қоймадағы қолжетімділік (Сирек кездесетін бөлшектер қымбатқа түседі)

Автоэксперт Ерғазы Әзімханұлының айтуынша, соңғы кезде нарыққа жаңадан шыққан маркаларға арналған бөлшектерді табу қиындық тудыруы мүмкін. Бірақ ізденген адамға бәрі табылады — делдалдар арқылы шетелден жеткізіп алуға да болады.

«Кейбір жүргізушілер шетелден интернет арқылы өздері тапсырыс береді — бұл әлдеқайда үнемді. Ал уақыты жоқтар немесе айналысқысы келмейтіндер жергілікті сатушылардан солар қойған бағамен ала салады», — дейді Ерғазы Әзімханұлы.

2025 жылы жаңа қосалқы бөлшектердің шамаменгі бағасы

Жанармайға қанша шығындалады?

Есептеу үшін жылына орта есеппен 20 000 шақырым жүріс алынады. Әр көлік моделінің орташа жанармай шығынына сүйене отырып, иелерінің жанармайға қанша қаражат жұмсайтынын есептеп шығарамыз.

Сақтандыру

Сақтандыру бағасы көліктің моделіне, қозғалтқыш қуатына, жүргізушінің жасына, тіркелген аймағына және таңдалған сақтандыру компаниясына байланысты өзгереді. Төменде 25 жастан асқан, жол-көлік оқиғаларына түспеген жүргізуші үшін жаңа көліктерге арналған шамаменгі бағалар көрсетілген.

Toyota RAV4 (2.0 л, 150 а.к.)

• Міндетті сақтандыру (ОСАГО): 50 000 тг бастап
• КАСКО: 600 000 тг бастап (көлік бағасының шамамен 1,5–2,5%)
• Франшиза: Әдетте залал сомасының 5–10%

Hyundai Tucson (2.0 л, 150 а.к.)

• ОСАГО: 45 000 тг бастап
• КАСКО: 550 000 тг бастап

Kia Sportage (2.0 л, 150 а.к.)

• ОСАГО: 45 000 тг бастап
• КАСКО: 500 000 тг бастап
• Қосымша опциялар: Ұрлыққа қарсы және толық КАСКО — 20–30% қымбатырақ

Chery Tiggo 8 Pro (1.6T, 186 а.к.)

• ОСАГО: 55 000 тг бастап
• КАСКО: 450 000 тг бастап
• Ерекше шарттар: Кейбір сақтандыру компаниялары Chery маркасын «тәуекелі жоғары» деп санайды

Lada Granta (1.6 л, 90 а.к.)

• ОСАГО: 35 000 тг бастап
• КАСКО: 300 000 тг бастап

Жалпы шығындар

Көлікті сатып алуды есепке алмағанда, танымал модельдердің бірін ұстауға жылына қанша қаражат кететінін есептеп көрейік.

Қорытынды шығындар (жылына):

• Chery Tiggo 8 Pro — 667 000 тг
• Toyota RAV4 — 640 000 тг
• Hyundai Tucson — 635 000 тг
• Kia Sportage — 633 000 тг
• Lada Granta — 465 000 тг

Chery Tiggo 8 Pro — ең қымбат қызмет көрсетуді қажет ететін көлік. Бұл жол талғамайтын көліктің иелері жанармайға да, сақтандыруға да қомақты қаражат жұмсайды. Қосалқы бөлшектері де арзан емес. Бұл модель қазақстандық нарыққа жақында ғана шыққан, сондықтан оның ұзақмерзімді сенімділігі әзірге белгісіз.

Toyota RAV4 — қазақстандықтарға бұрыннан таныс, сенімді көлік. Оны ұстау Chery-ге қарағанда арзанырақ түседі. Бөлшектер кең қолжетімді, ұзақ күтудің қажеті жоқ. Тіпті авторазбордан да арзан бағаға табуға болады. Сонымен қатар, бұл модель жанармай жағынан үнемділігімен де ерекшеленеді.

Hyundai Tucson мен Kia Sportage — шығындары біршама ұқсас, аздап төмен. Бұл көліктер де нарықта бұрыннан бар, сондықтан олардың мықты және әлсіз тұстары жүргізушілерге жақсы таныс.

Ал ең төмен шығын Lada Granta-ға тиесілі. Алайда бұл көлік жиі жөндеуді талап етеді, сондықтан күтпеген шығындар болуы мүмкін.

Қорытынды: Көлік аларда күтіп-баптауға кететін шығынды есептеп алыңыз

Автоэксперт Ерғазы Әзімханұлы қазіргі жағдайда көлік сатып алуға асықпауға кеңес береді. Оның айтуынша, бағалар өссе де, айтарлықтай қымбаттап кетуі екіталай.

«Қазір нарыққа көптеген жаңа брендтер келіп жатыр, ал шетелдегі көлік бағасы салыстырмалы түрде қолжетімді деңгейде сақталып тұр. Сондықтан кейде асықпай, өзіңізге тиімді ұсынысты күткен дұрыс. Бұл кей жағдайда тиімдірек болады», — дейді Ерғазы Әзімханұлы.

Бүгінгі күні көлікті тиімді жолмен сатып алу — несие арқылы жүзеге асыруға болады. Қазақстан банктерінің көбісі жылдық мөлшерлемесі 4%-дан басталатын арнайы бағдарламалар ұсынады.

«Осындай тиімді шарттар барлық көліктерге қолданылса ғой деп ойлаймын. Қытайдан көлік жеткізіп жүрген кезімде, ол жақта тұтынушылық несиелердің 5–6% мөлшерлемемен берілетінін білгенде: “Бізде де осындай төмен пайыздар қашан болады екен?” — деп, қызғанышпен, бірақ жақсы ниетпен ойлаған едім», — деп бөлісті Ерғазы Әзімханұлы.